MENU
 
Wszystkie kategorie IO Tarczyca PCOS Poporodowe Zapalenie Tarczycy Lifestyle

TSH - czym jest i skąd się bierze?

Zastanawialiście się kiedyś czym tak naprawdę jest TSH i skąd się bierze? Za co odpowiada? I czemu wszystkim się wydaje że oznaczenie TSH mówi wszystko o stanie tarczycy? Pewnie nie - dlatego dziś chciałam Wam powiedzieć czym jest, za co odpow

Pojęcie TSH zna już chyba każdy. 

Rutynowo sprawdzany podczas badań profilaktycznych hormon kojarzony z właściwą pracą tarczycy. Ale czy zastanawialiście się kiedyś dlaczego to właśnie TSH jest najczęściej oznaczanym hormonem do oceny pracy tarczycy? Skąd się bierze – bo wcale nie jest produkowany przez tarczycę? Za co dokładnie odpowiada? 

To chciałabym Wam wytłumaczyć w dzisiejszym wpisie.

Czym jest tarczyca?

Tarczyca to nieparzysty gruczoł wydzielania wewnętrznego w przednio-dolnej części szyi. To właśnie tarczyca wytwarza hormony: trójjodotyroninę (T3), tyroksynę (T4) i kalcytoninę, wpływając na metabolizm oraz gospodarkę wapniowo-fosforową organizmu.

Tarczyca pełnie wiele funkcji, do najważniejszych nalezą: 

Tarczyca magazynuje wyprodukowane przez siebie hormony, zanim zostaną one uwolnione do krwi. Przechowywane są w postaci jodowanej tyreoglobuliny (Tg) w żelu wewnątrzpęcherzykowym.

Czym jest TSH (czyli tyreoptropina)?


Tyreotropina czyli właśnie TSH jest hormonem wydzielanym przez przedni płat przysadki – tak dobrze przeczytaliście przez przedni płat przysadki nie przez tarczyce. 

Do głównych funkcji tyreotropiny należy:

Wydzielanie TSH zależy od stężenia hormonów tarczycy we krwi – to znaczy że przy wystarczająco wysokim poziomie hormonów tarczycy wydzielanie TSH jest hamowane – przy niskim natomiast jest pobudzane. 

To właśnie TSH będzie odpowiadało za wpływ na produkcje T3 i T4. 

Ciekawe jest również że wydzielanie TSH podlega tzw. rytmowi dobowemu – późnym wieczorem i w nocy jego poziom będzie najwyższy. 

Wydzielanie TSH przez przedni płat przysadki mózgowej jest pobudzane przez TRH (thyreoliberynę), która wydzielana jest z kolei przez podwzgórze. Właściwy poziom TSH i TRH  regulowane jest na zasadzie ujemnego sprzężenie zwrotnego przez T3 i T4. 

Co to znaczy? 

Podwzgórze, przysadka i tarczyca działają na zasadzie tak zwanego sprzężenia zwrotnego ujemnego, które polega na tym, że TRH pobudza przysadkę do wydzielania TSH, natomiast TSH pobudza tarczycę do wydzielania hormonów gdy ich poziom wzrośnie hamowane jest wydzielanie TRH a to z kolei hamuje wydzielanie TSH. . Taki mechanizm pozwala na utrzymanie hormonów tarczycy na odpowiednim poziomie, zależnie od aktualnych potrzeb organizmu. 

Czyli wzrost TRH będzie pobudzą wzrost TSH a co będzie skutkowało wzrostem stężenia T3 i T4. Wzrost stężenia T3 i T4 zależny od potrzeb organizmu będzie hamował wydzielanie TSH. 

To również tłumaczy dlaczego często słyszmy od Lekarz że oznaczenie samego poziomu TSH jest niewystarczające a już na pewno nie daje pełnego obrazu pracy tarczycy. 

Co warto zapamiętać z tego wpisu? 
  1. TSH nie jest hormonem produkowanym w tarczycy
  2. Nasz organizm jest niezwykle mądry i sam za pomocą różnych mechanizmów fizjologicznie reguluje produkowanie hormonów tarczycy: jeśli stężenie T4 rośnie hamowane jest wydzielanie TSH które je pobudzało i odwrotnie jest maleje pobudzane jest przez wzrost TSH. 
  3. Z tego mechanizmu wynika dlaczego często słyszmy u Lekarza Endokrynologa że sam wyniki poziomu TSH jest zupełnie nie wystarczający i musimy oznaczyć tak zwaną trójkę tarczycową czyli TSH, FT3 i FT4 by mieć pełny obraz pracy tarczycy

Magda 

Bibliografia: 
1. Actor JK. Introductory Immunology, 2019, wydanie II. 
2. Benvenga S., Tuccari G, Ieni A, Vita R. Thyroid Gland: Anatomy and Physiology 2018; 382-390.
3. Mutschler E. i in. Farmakologia i toksykologia. MedPahrma Polska, Wrocław, 2016, ISBN 978-83-60466-81-0
4. Michajlik A., Ramotowski W. Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL Wydawnictwo Lekarskie. Warszawa, 2022