MENU
 
Wszystkie kategorie IO Tarczyca PCOS Poporodowe Zapalenie Tarczycy Lifestyle

N-acetylocysteina (NAC)

N-acetylocysteina czyli w skrócie NAC. Wiecie czym jest NAC? Już spieszę z wyjaśnieniem. Mimo, że sama nazwa wydaje się trudna a suplementy zawierające N-acetylocysteinę postrzegane są jako nowość, NAC jest związkiem o bardzo dobrze udokumentowanym działaniu wciąż ulegającemu rozszerzeniu.

Czym jest NAC?

NAC czyli N-acetylowa pochodna naturalnego aminokwasu L-cysteiny, jest znanym antyoksydantem. Stosowana jest np. w zatruciu paracetamolem czy jako środek mukolityczny. Teraz natomiast znana jest przede wszystkim z zastosowania w ginekologii. Jak konkretnie? Tego dowiecie się z dzisiejszego wpisu.

Podstawowym mechanizmem działania NAC jest antyoksydacyja.
Po pierwsze, oddziałuje z grupami elektrofilowymi i wymiata wolne rodniki
Po drugie, działa jako źródło cysteina (Cys) do syntezy glutationu (GSH)

Dlaczego to takie ważne?

Podwyższony poziom glutationu w komórkach powoduje między innymi wiązanie insuliny z białkami nośnikowymi, co pomaga w wychwytywaniu i utylizacji glukozy. Prowadzi to do obniżenia poziomu insuliny, a tym samym łagodzi główną przyczyną PCOS. Brak równowagi oksydacyjnej występuje także u kobiet cierpiących na PCOS, spowodowany jest między innymi różnymi zaburzenia metabolicznymi, takimi jak otyłość, hiperinsulinemia czy dyslipidemia.

Szacuje się że otyłość występuje u około 40-50% kobiet z PCOS, co powoduje katabolizm lipidów i produkcję wolnych rodników a ostatecznie prowadzi do stresu oksydacyjnego. Już sama hiperglikemia powoduje wzrost reaktywnych form tlenu (ROS).

NAC a PCOS

Ciekawe badanie opublikowano w 2018 roku porównując:
jakość oocytów
ekspresję genu GDF9 ( GDF-9 został opisany jako pierwszy specyficzny dla oocytu czynnik wzrostu niezbędny dla właściwej funkcji oocytu)
GDF-9B (BMP-15 bone morphogenetic protein 15)
receptora C-kit (tyrosine kinase receptor)
a musicie wiedzieć że jak strasznie nie brzmiałyby ich nazwy wszystkie te czynniki są kluczowe dla właściwej funkcji i kondycji oocytu czyli płodności.

Mówiąc więc w telegraficznym skrócie porównywano jak u pacjentek z PCOS leczenie metforminą, n-acetylocysteiną oraz połączenie metformiy i n-acetylocysteiny (oczywiście ostatnią grupą była grupa placebo) będzie wpływało na jakość oocytów.

Wyniki:
Poziom białka c-kit znacząco obniżył się w grupie NAC w porównaniu z innymi grupami.
Zaobserwowano istotne korelacje pomiędzy suplementacją NAC a androstendionem i estradiolem.
Ekspresja GDF-9 w niezapłodnionych dojrzałych oocytach była istotnie wyższa w grupie NAC w porównaniu z innymi grupami (P<0,001).
Ekspresja c-kit w niezapłodnionych dojrzałych oocytach była znacząco niższa w grupie NAC w porównaniu z innymi grupami (P<0,001).
Podobnych różnic nie zaobserwowano między grupami stosującymi metforminę, NAC+ metforminę i kontrolnymi.

Podsumowując wykazano że suplementacja N-acetylocysteiną będzie istotnie poprawiała parametry płodnościowe.

A teraz przekładając na ludzki język jakie potencjalne korzyści mogą wynikać z suplementacji NAC:

Działanie korzystnie na ekspresję genów kluczowych dla przebiegu oogenezy i folikulogenezy
Obniżać ilość nieprawidłowych lub niedojrzałych oocytów
Poprawiać odsetek owulacji
Wpływać korzystnie na procent donoszonych ciąż u pacjentek z nawykowymi poronieniami
Zmniejszać stężenie glukozy na czczo
Poprawiać insulinowrażliwość
Działać silnie antyoksydacyjnie (między innymi poprzez udział w syntezie glutationu)

NAC a klomifen

Często przytaczanym tematem jest łączenie terapii klomifenem z suplementacja NAC. Klomifen to lek stosowany do leczenia zaburzeń owulacji m.in. u pacjentek z PCOS.

W badaniach wykazano, że podawanie NAC ( w dawce dobowej 1200 mg/dobę w połączeniu z lekiem zawierającym klomifen powodowało zwiększenie liczby pęcherzyków jajniowych, odsetek owulacji i ciąż. Co więcej taki schemat leczenia był dobrze tolerowany i nie wiązał się ze zgłaszaniem działań niepożądanych.

NAC a letrozol

Letrozol jest drugim z leków często stosowanych u pacjentek z PCOS w celu stymulacji owulacji. Letrozol jest niesteroidowym inhibitorem aromatazy – enzymu przekształcającego androgeny nadnerczowe (androstendion i testosteron) do estronu i estradiolu. Sprawdzano jak połączenie leczenia letrozolem i suplementacja N-acetylocysteiną będzie wpływała na liczbę pęcherzyków, owulację i wskaźnik ciąż.

Wykazano, że liczba pęcherzyków >18 mm były istotnie wyższe w grupie kobiet które stosowały letrozol + NAC. Również występowanie owulacji i wskaźnik ciąż były istotnie wyższe w grupie letrozol + NAC. Pacjentki nie zgłaszała działań niepożądanych i skutków ubocznych. Dlatego tez wyciągnięto wnioski, że NAC jest bezpiecznym i dobrze tolerowanym adiuwantem (związkiem o działaniu nasilającym działanie korzystne) letrozolu i może zwiększyć wskaźniki ciąż u pacjentek z PCOS.

NAC a poronienia

min i.in. opisał badanie w którym porównywał działanie suplementacji NAC w połączeniu z kwasem foliowym z suplementacją samym kwasem foliowym u kobiet z nawracającymi poronieniami o nieznanej przyczynie. Grupę 80 pacjentek z historią nawracających poronień z niewyjaśnionych przyczyn leczono NAC 0,6 g + kwas foliowy 500 µg/dobę i porównano z grupą 86 pacjentek w podobnym wieku leczonych samym kwasem foliowym 500 µg/dobę.

NAC + kwas foliowy w porównaniu z samym kwasem foliowym spowodowały istotnie zwiększoną ilość ciąż trwających do 20 tygodnia i później.
NAC + kwas foliowy wiązał się ze znaczącym wzrostem odsetka ciąż donoszonych w porównaniu z samym kwasem foliowym

NAC schematy stosowania

Aktualnie najczęściej przytaczanym schematem stosowania NAC u kobiet z PCOS jest stosowania 1200 mg na dobę od 3 dnia cyklu przez pięć kolejnych dni (choć w przypadku przytoczonych badań schematy były różne).

Podsumowanie

Wiele wiarygodnych źródeł naukowych podkreśla zasadność oraz dobre efekty suplementacji N-acetylocysteiny u pacjentek z zespołem policystycznych jajników. Dodatkowo zwraca się uwagę że NAC może być pomocny w suplementacji wspomagającej kobiet z poronieniami nawykowym i w trakcie stymulacji owulacji. Należy jednak pamiętać że jak w przypadku każdego suplementu warto zachować należytą ostrożność i w tym przypadku wdrażać ją dopiero po konsultacji z lekarzem.

Doktor Hashi

Źródła: