Mały słowniczek insulinooporności

Bardzo dużo mówi się o insulinooporności ( a co więcej bardzo dużo o niej piszę i mówię ja 😉) i zagadnieniach z nią związanych.

W zastraszającym tempie rośnie też ilość pacjentów, których temat dotyczy.

Dlaczego jest taka groźna?

W 2015 roku 8% Polaków chorowało na cukrzycę, w 2040 procent chorych na cukrzycę wzrośnie do 11. Nieprawidłowa reakcja organizmu na działanie insuliny (czyli właśnie insulinooporność) jest podstawową przyczyną cukrzycy typu 2.

Stąd też warto wiedzieć, czym jest insulinooporność i poznać podstawowe pojęcia z nią związane. 😊

Czym jest insulina?

Insulina to hormon anaboliczny wytwarzany w komórkach beta trzustki. Do jej zadań należy m.in. regulacja poziomu glukozy we krwi, choć nie tylko, odpowiada również za:

<ul>zwiększenie oksydacyjnego rozkładu glukozy, <ul>zwiększenie glikogenogenezy (syntezy glikogenu) w wątrobie i mięśniach <ul>zapobieganie glikogenolizie (rozkładowi glikogenu) <ul>zwiększenie wytwarzania tłuszczów z glukozy <ul>hamowanie przekształcania białek w glukozę.

A insulinooporność?

Insulinooporność (IR- insulin restistance) to spadek wrażliwości tkanek na działanie insuliny. W rekompensacie organizm produkuje więcej insuliny, aby ochronić się przed rozwojem cukrzycy.

To właśnie cukrzyca typu 2 jest jedną z możliwych konsekwencji insulinooporności.

Przyczyny insulinooporności:

Objawy insulinooporności (przykłady):

Warto wiedzieć, że za produkcję insuliny odpowiedzialne są komórki beta trzustki.

Czym jest glukoza?

Glukoza – monosacharyd czyli cukier prosty, potocznie mówimy na nią „cukier”. To ją należy oznaczyć, kiedy pada hasło – oznacz cukier. Podstawowe „paliwo” organizmu. Razem z kwasami tłuszczowymi są najważniejszymi źródłami energii.

Glikemia – to stężenie glukozy we krwi, może być podana w dwóch jednostkach mmol/L lub mg/dL.

Co z tymi normami?

Zanim przejdziemy do norm, warto wiedzieć czym jest hipo- i hiperglikemia:

Hipoglikemia – inaczej niedocukrzenie – to zbyt niski poziom glukozy we krwi

Hiperglikemia – zbyt wysoki poziom glukozy we krwi

Według Zaleceń klinicznych dotyczących postępowania u chorych na cukrzycę z bieżącego roku będących Stanowiskiem Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego:

prawidłowa glikemia na czczo: 70–99 mg/dl (3,9– –5,5 mmol/l);

nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG, impaired fasting glucose): 100–125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l);

nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT, impaired glucose tolerance): w 120. minucie OGTT (OGTT czyli doustny test obciążenia glukozą o którym możecie tutaj) glikemia 140–199 mg/dl (7,8–11 mmol/l);

cukrzyca — jedno z następujących kryteriów:

objawy hiperglikemii i glikemia przygodna ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l),

dwukrotnie glikemia na czczo ≥ 126 mg/dl (≥ 7,0 mmol/l),

glikemia w 120. minucie OGTT ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l).

[/su_list]

A badaniami?

OGTT – oral glucose tolerance test, podstawowe badanie diagnostyczne w kierunku cukrzycy lub insulinooporności, polega na pobraniu krwi na czczo, a następnie podaniu 75 g glukozy oraz wykonaniu pomiaru poziomu glukozy po 60 i 120 minutach, na jego podstawie otrzymuje się tzw. krzywą cukrową. Temat krzywej cukrowej mam nadzieję wyczerpałam tutaj.

Krzywa insulinowa – badanie przeprowadzane analogicznie jak OGTT, polega na pobraniu krwi na czczo, podaniu 75 g glukozy, a następnie pobraniu krwi po 60 i 120 minutach. Na jej podstawie otrzymywany jest wykres zależności wydzielania insuliny w czasie oraz oceniane jest, jak wydzielanie insuliny skorelowane jest z poziomem glukozy we krwi. Jest to badanie diagnostyczne w kierunku insulinooporności.

Wskaźnik HOMA-IR – wskaźnik insulinooporności, wyliczany z równania:
stężenie glukozy na czczo [mmol/l] × stężenie insuliny na czczo [µIU/ml]/22,5
Wynik powyżej 2 sugeruje możliwość występowania insulinooporności

Hemoglobina glikowana / hemoglobina glikozylowana ( HbA1c) – parametr kontroli glikemii, jej stężenie stanowi ważny parametr wykorzystywany do kontroli terapii cukrzycy. Pokazuje średnie stężenie glukozy we krwi.

Przejdźmy do konsekwencji.

Rozwój cukrzycy typu 2 to następstwo kliniczne insulinooporności (oczywiście kiedy nie zmienia się diety, nie wprowadza ruchu i w razie konieczności leczenia farmakologicznego) .

Czym jest cukrzyca?

Cukrzyca to przewlekła choroba o bardzo różnych przyczynach.

Charakteryzuje się przewlekłą hiperglikemią, prowadzącą do uszkodzenia m.in. oczu, nerek czy naczyń krwionośnych.

Wyróżniamy dwa typy cukrzycy – typ 1 i 2.

Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczna, w której dochodzi do niszczenia komórek wytwarzających insulinę.
W cukrzycy typu 1 z powodu całkowitego braku insuliny w organizmie konieczne jest jej przyjmowanie.
Według raportu Instytutu Ochrony Zdrowia W Polsce na cukrzycę typu 1 choruje 6 400 dzieci w wieku 0–14 lat oraz ok. 180 000 osób powyżej 14. r.ż.

Cukrzyca typu 2 – za przyczyny rozwoju uważa się upośledzenie wydzielania insuliny spowodowane np. predyspozycjami genetycznymi lub właśnie oporność na działanie insuliny – czyli insulinooporność.

Do czynników ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2 należą m.in.:

Podsumowując, styl życia ma tutaj ogromne znaczenie.

Typ 2 cukrzycy stanowi ok. 80–90% przypadków i dotyczy głównie osób dorosłych.

Co jeszcze warto wiedzieć?

Na pewno często w kontekście insulinooporności padają hasła:

Indeks glikemiczny to uporządkowanie produktów spożywczych według ich wpływu na poziom glukozy we krwi.

Według definicji WHO to pole powierzchni pod krzywą glikemii po spożyciu 50 g węglowodanów z produktu w stosunku do pola pod krzywą odpowiedzi glikemicznej, po spożyciu analogicznej ilości węglowodanów z produktu standardowego — glukozy lub białego pieczywa.

Czym dokładnie jest indeks (IG)?

Pomocny i obrazowy zarazem okazuje się tutaj wzór, z którego obliczany jest indeks glikemiczny:
IG = (stężenie glukozy we krwi po spożyciu produktu zawierającego 50 g węglowodanów)/(stężenie glukozy we krwi po spożyciu 50g glukozy lub białego pieczywa) x 100

Mam nadzieję że taki pakiet startowy definicji – dla osób które pierwszy raz słyszą hasło insulinoopornośc okaże się być pomocny 🙂 i trochę odczaruje te wydawałoby się skomplikowane pojęcia.

Dużo uśmiechu dla Was,

Magda

Doktor Hashi

Źródła: